استاندارد OHSAS 18001 چیست؟ (سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی)
ایزو OHSAS 18001 استانداردی است که در سیستم مدیریت ایمنی و سلامت شغلی بکار می رود و سازمان را قادر می سازد تا خطراتش را کنترل کرده و عملکرد آن را در این قسمت تقویت کند. این استاندارد راهکار سیستماتیکی برای تشخیص خطرات فراهم آورده سپس ریسک این مخاطرات را کاهش دهد یا کلا از بین ببرد .ساختار استاندارد OHSAS 18001سازگار بااستانداردهای ISO 9001 و ISO 14001 میباشد تا سازمان ها بتوانند به راحتی سیستم مدیریت کیفیت، محیط زیست و ایمنی وبهداشت شغلی را با یک دیگر ادغام وسیستم مدیریت یکپارچه ای را ایجاد نمایند.
یک سیستم مدیریت ایمنی وبهداشت شغلی سازمان رادر شناسایی،حذف ویا به حداقل رساندن ریسک های مرتبت با بهداشت وایمنی کارکنان و وسایر طرف های ذی نفع که در معرض ریسک های OH&S قرار دارند یاری می نماید.
OHSAS 18001 که بسیاری به اشتباه آن را ISO می پندارند نیز یکی از سیستم های مدیریتی معروف در ایران است.
(استاندارد 18001 توسط سازمان بین المللی ایزو تدوین نشده است و به همین سبب نباید از عبارت ایزو در کنار آن استفاده کرد، این استاندارد را OHSAS 18001 می نامند.(مخفف Occupational Health and safety Assessment series به معنی سری ارزیابی ایمنی و بهداشت حرفه ای) این سیستم به نام سیستم ایمنی و بهداشت شغلی شناخته می شود و همانطور که ایزو 14001 سعی در شناسایی و کاهش یا حذف اثرات زیست محیطی مخرب دارد، این استاندارد نیز سعی در شناسایی مخاطرات شغلی و مسائل بهداشتی موجود در سازمان دارد. به عنوان مثال خطرات شغلی که یک اپراتور دستگاه تراش، دکل بند و … را تهدید میکند، و یا حتی مشاغل سبکتر مانند کارکنان اداری. در کنار خطرات نیز به بررسی مسائل بهداشتی آن ها پرداخته خواهد شد و پس از شناسایی این موارد اقداماتی را جهت کاهش یا حذف خطرات و مسائل بهداشتی ارائه می کند.
مزایا :
کاهش خطرات، این استاندارد در محیط کاری سالم دخالت دارد و به کاهش تصادفات ، بیماری کارکنان و زمان از دست رفته کمک کند.
ارتقاء روحیه کارکنان، این استاندارد می تواند روحیه کارکنان را ارتقا داده و پتانسیل کاهش درخواست های موقه و اضافه پرداخت بیمه ای کمتر را دارد.
اعتماد – سازمان شما با دارا بودن سیستم مدیریتی OHS که بطور جداگانه ارزیابی می شود از افزایش اعتماد بهره خواهد برد.
ارائه دهنده حق انتخاب متنوع- این استاندارد به شما اجازه می دهد تا شرکت هایی کار کنید که گواهی OHSAS نیاز قراردادی آنها است.
چه کسانی سود می برند؟
ضمن بیان نیازمندیهایی برای سیستم مدیریت ایمنی و سلامت حرفه ای، سازمان را قادر به کنترل کلیه ریسک های ایمنی و سلامت حرفه ای نموده و کارایی سیستم را در این راستا بهبود می بخشد.
تعریف استاندارد ایزو 14001 چیست؟
استاندارد ایزو 14001 یا سیستم مدیریت زیست محیطی از استاندارد های محبوب سازمان بین المللی ایزو است که پس از استاندارد 9001 در بسیاری از سازمان ها استقرار یافته است.
این استاندارد که الزاماتی را برای حفاظت از محیط زیست و جلوگیری از آسیب رساندن آلاینده های شرکت ها به محیط دارد، می تواند در تمام سازمان ها، چه تولیدی و چه خدماتی استقرار یابد.ایزو 14001
این استاندارد همچنین می تواند پوشش دهنده بسیار خوبی به قوانین و مقررات دولتی درحوزه محیط زیست باشد، چرا که الزامات این استاندارد فراتر از قوانین و استانداردهای ملی است.
الزامات کلی استاندارد ایزو 14001 بر شناسایی عوامل آلوده گننده یا بقول استاندارد جنبه های زیست محیطی است.
جنبه ها می تواند در هر عاملی که می تواند تاثیر بر محیط زیست بگذارد وجود داشته باشد که تاثیر جنبه را پیامد می نامند.
گواهینامه ایزو 14001 در ارتباط با مدیریت محیطی است و برای کمک به شرکت و یا موسسه در به حداقل رساندن نارسایی‌ها و صدمات به محیط ( مانند تغییرات آب و هوایی مضر، مسموم کردن آب و یا زمین ) با اجابت قوانین رسمی دولت‌ها و جهان در رابطه با حفظ محیط زیست میباشد.
خط مشی محیط زیستی شامل تعهد به پیشگیری از آلودگی، بهبود مستمر در عملکرد زیست محیطی و انطباق با تمام الزامات قانونی اجراء می گردد .
استاندارد ایزو 9001 را استاندارد سیستم مدیریت کیفیت می نامند، بدین معنی که این استاندارد به دنبال ایجاد سیستمی است که کیفیت را در سراسر سازمان مدیریت کند.
همانطور که می دانید، معنای مدیریت را برنامه ریزی، کنترل، هدایت و نظارت میدانند و در ایزو 9001 قرار است این اقدام ها با رویکرد کیفیت انجام شود
هدفی که در متن استاندارد 9001 وجود دارد، این است که سازمانی که این استاندارد را پیاده سازی و اجرا می کند، متعهد شود محصولی تولید کند که ثبات کیفیت داشته باشد. یعنی اگر محصول درجه 2 تولید می شود، این محصول به درجه 3 تنزل نداشته باشد.
از مواردی که در ایزو 9001 بسیار حائز اهمیت است، تفکرسیستمی و رویکرد فرآیند است. این استاندارد سازمان را در قالب یک سیستم می بیند و با نگاه فرآیندگرا به سازمان سعی می کند، ارتباط مطلوبی را بین واحدهای سازمان ها ایجاد کند تا علاوه بر بهبود ارتباطات سازمان و کیفیت این ارتباطات، بتوان محصول و خدمات بهتری را نیز به مشتری ارائه کرد.
مزایای استاندارد ایزو 9001 :
ایجاد اطمینان در مشتریان
ایجاد کنترل بیشتر بر فرآیند های سازمان
بهبود ارتباطات درون سازمانی
ایجاد بستری مناسب برای بهبود کیفیت
حفظ و ارتقاء سطح دانش فنی و سطح کیفیت
پیشگیری از تولید محصول نا منطبق
کاهش ضایعات و دوباره کاری ها در خط تولید
بهبود عملکرد و افزایش بهره وری
کاهش میزان شکایات مشتریان و محصول مرجوعی
عملکرد سیستماتیک و قابل پیش بینی
اصلاح خطاها و پیشگیری از وقوع مجدد آنها
گسترش فرهنگ سازی و تفکر سیستماتیک
تعریف استاندارد ایزو ISO 10004 چیست؟
استاندارد ایزو 10004 یک راهنمای عمومی و از خانواده ایزو 9000 می باشد که برای طراحي، برنامه ريزی و اجرای فرآيند پایش و اندازه گیری رضایت مشتريان تدوین شده است. ایزو 10004 سیستم مدیریت رضایت مشتریان است .
در این استاندارد صحبت از شاخص رضایت مشتریان CSI (customer satisfaction index) می شود که شاخصی مطلوب و آمیخته از پارامتر های مختلف برای اندازه گیری رضایت مشتریان می باشد.
در این استاندارد به مواردی مختلفی اشاره شده است که برخی از آنها بدین شرح هستند:
این استاندارد طبق ضوابط و مقررات بین المللی جهت مدیریت و برنامه ریزی رضایتمندی مشتریان میباشد.
( سنجش رضایت مشتری )
ISO10004:2012 چیست؟
سیستمی برای طراحی، برنامه ریزی و اجرای و نظارت بر فرآیندهای اثر بخش و کارا در مورد پایش و اندازه گیری رضایت مشتریان می باشد است .
تعاریف:
– مشتری: فرد یا سازمانی که محصول یا خدمتی را دریافت می کند .
– بازخورد: بازگشت دیدگاه ها، نظرات و شکایت یا رضایت به محصولات یا خدمات از سوی مشتری
– رضایت مندی مشتری: برداشت مشتری از درجه ای که الزامات مشتری در آن برآورده شده اند
دستاوردها و مزایای سیستم مدیریت پایش و اندازه گیری رضایت مشتری ISO10004:2012
– فراهم آوردن منابع برای دسترسی به چارچوبی برای رضایتمندی مشتریان
– بالا بردن توانمندی سازمان برای افزایش رضایتمندی مشتریان
– افزایش قابلیت سازمان برای پاسخگویی به نظرات مشتریان
– کمک به سازمان برای ایجاد رویکرد مشتری محور و ارتباط مستمر و پویا با مشتریان
– پی ریزی مبنایی برای بازنگری و تحلیل مداوم فرآیند پایش و اندازه گیری
– تشخیص و توجه به نیازها و انتظارات مشتریان
– و دهها مزیت دیگر
استاندارد CE چیست ؟
به طورکلی همه دستگاه‌های تولید‌شده، فروخته شده و وارد شده به اتحادیه اروپا باید علامت (CE (Conformite Europeenne به معنای منطبق با اروپا را برروی خود حک شده ببیند. این علامت مشخص میکند که این محصول همه مقررات و استانداردهای مورد نیاز برای فروش در منطقه اقتصادی اروپا را برآورده کرده است. البته این علامت بالعکس علامت UL هیچ تضمینی برای کیفیت کالا نمی‌باشد و تنها ورود کالاها را به اتحادیه اروپا راحت تر کرده‌است.
علامت CE انطباق محصول با قوانین و مشخصات تعریف شده در اروپای متحد را نشان می دهد . محصولی که موفق به اخذ این آرم می شود ، می تواند در تمامی کشورهای اروپای متحد و اتحادیه تجارت آزاد اروپا بدون محدودیت برای فروش ، به بازار عرضه شود و با داشتن آرم CE مجوز ورود به بازارهای اروپایی را پیدا می نماید . علاوه بر کشورهای اروپایی بسیاری از کشورهای همسایه ایران و حاشیه خلیج فارس نیز، داشتن نشان CE را به عنوان شرط پذیرفتن کالاها جهت واردات اعلام کردهاند
CE علامتی یکسان برای همه 27 عضو این اتحادیه است که زحمت تولیدکنندگان را هم برای گرفتن گواهی های متفاوت در کشورهای مختلف کم کرده‌است. عدد 4 رقمی که در کنار علامت CE مشاهده می‌کنید نشان دهنده شرکتی است که آزمایشات مورد نیاز برای دادن گواهی را انجام داده است (این کمپانی ها مجاز نیستند که نام خود را برروی دستگاه بنویسند).
داشتن این علامت بیانگر رعایت حداقل الزامات اساسی تعریف شده در زمینه تولید محصولات جهت حفاظت از سلامتی و ایمنی مصرف کننده و نیز محیط زیست می باشد. محصولاتی که واجد دریافت علامت سی. ای می‌شوند، می‌بایست از نظر سلامت، امنیت، مضر نبودن برای جسم انسان و طبیعت مورد بررسی قرار گیرند و اگر واجد این شرایط باشند قادر به دریافت این نشانه خواهند بود.
مزایای CE:
هدف علامت CE
روند گواهینامه CE اروپایی برای محصولات مختلف که مشمول دستور رسمی CE می شوند از این قرار است:
– هماهنگی قانونگذاری همه مناطق در اروپا
– ایجاد ذخیره مالی برای تولیدات
– بالا بردن ایمنی محصولات
– امکان نظارت مسئولان با یک روند یکسان که می تواند کنترل شود
استاندارد IEC
iec_logoIEC یا کمیسیون الکتروتکنیک بین‌المللی (International Electrotechnical Commission) یک موسسه استاندارد غیرانتفاعی غیردولتی است که استانداردهای بین‌المللی کلیه فناوریهای مرتبط با الکترونیک و الکتریسیته (در کنار هم با نام الکتروتکنولوژی شناخته می‌شوند) را تهیه و منتشر میکند. استانداردهای IEC شامل دامنه وسیعی از فناوری‌ها ازجمله تولید، انتقال و توزیع نیرو برای مصارف اداری و خانگی، نیمه‌رساناها، فیبرهای نوری، باطری‌ها، انرژی خورشیدی، فناوری نانو، انرژی دریایی و بسیاری دیگر میشود.
IEC مدیریت سه سامانه ارزیابی انطباق جهانی را که تجهیزات، سامانه‌ها یا اجزا را بر اساس استاندارهای جهانی تصدیق می‌کنند بر عهده دارد. منشور IEC همه موارد مربوط به الکتروتکنولوژی را می‌پذیرد از جمله : تولید انرژی، الکترونیک، مغناطیس ، الکترومغناطیس، چندرسانه‌ای ، ارتباطات، تکنولوژی پزشکی و…
استانداردهای IEC در عنوان و نام خود دارای اعدادی در بین ۶۰۰۰۰ تا ۷۹۹۹۹ هستند به طور مثال استاندارد IEC 60417 علامات گرافیکی برای استفاده در تجهیزات می باشد. شماره استانداردهای IEC قدیمی از سال ۱۹۹۷ با اضافه کردن عدد ۶۰۰۰۰ به عدد قبلی اصلاح شد به طور مثال IEC 27 به IEC 60027 تبدیل شد. IEC با سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) و اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU) همکاری نزدیکی دارد. علاوه بر این IEC باسازمان‌های توسعه استاندارد بزرگ دیگری نیز همکاری دارد. به طور مثال به قرارداد همکاری با مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) در سال ۲۰۰۲ می توان اشاره نمود.
۱۰۰۰۰ متخصص برق و الکترونیک از شرکت‌ها، دولت‌ها، دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها در امور مورد علاقه و تخصصشان با این سازمان همکاری دارند. IEC نقش موثری در توسعه و توزیع واحدهای اندازگیری از جمله هرتز، وبر (یکا) و گاوس (یکا) داشته است. در ۱۹۳۲ این سازمان واژه‌نامه چندزبانه بین‌المللی را برای هماهنگ کردن واژگان مرتبط با الکترونیک، الکتریک و فناوری منتشر کرد.
چه زمانی از مارک UL استفاده می شود؟
وقتی که ایمنی، به خصوص قابلیت اشتعال، مسئله مهمی باشد. برای European OEMلازم است که روی هر بردی که به آمریکا وارد می شود، این مارک باشد. این کار یا توسط OEM یا طرف دیگر قرارداد صورت می گیرد.
مارک UL به چه معناست؟
1- مواد پایه سطح قابلیت اشتعالی که در UL 94 آورده شد را دارند. برای FR4 این استاندارد، UL 94 V0 است. بدین معنی که اگر ماده ای در آزمایش وارد شعله شد و سپس خارج شد، بعد از 10 ثانیه خودش خاموش می شود و ذرات آتش را پخش نمی کند.
تمام مواد FR4 مربوط به Eurocircuit این استاندارد را دارند. برای بردهایی که به مارک UL نیاز دارند ما از Isola و مواد Nan Ya استفاده می کنیم.
– برای بردهای استاندارد pool چند لایه ای از IS400 Mid Tg 150°Cاستفاده می کنیم. (این Tg از FR4 بالاتر است تا سازگاری کامل با لحیم کاری بدون سرب را داشته باشد.)
– برای Tg های بالا (170 – 180 درجه) از Isola PCL-FR4-370-HR استفاده می کنیم.
– برای بردهای یک یا دو لایه ای از IS400Tg 150°C یا Nan YaNP-155FTg 150°C استفاده می کنیم.
2- مواد پایه سطح مقاومت در برابر جرقه زدن از منابع الکتریکی را دارند. برای مقادیر E41625 و E98983را ببینید.
3- مواد پایه مقادیر شکست الکتریکی (tracking)و مشخصه tracking(CTI) لازم را دارند. این مقدار، اختلاف پتانسیل مواد پایه را نشان می دهد که ممکن است باعث شکست شود، و در واقع از ایمنی مواد خبر می دهد. مواد Nan Ya FR4 و Isola استاندارد class 3 (175 – 249 ولت) را دارند.
4- مواد پایه استاندارد لازم را برای حمل جریان مستقیم توسط PCB(DSR) را دارند.اینها استاندارد ULANSI/U/796Aاست.
5- بردها، استانداردهای لازم دیگر را تحت مارک UL در pooling استاندارد دارند.
سیستم مدیریت یکپارچه (IMS) چیست؟
با توسعه رو افزون و تمایل سازمانها به اجرای سیستم های مدیریتی همسو با اهداف سازمانی و بنا به در خواست مشتریان و ذینفعان سازمان، استقرار و اجرای چندین سیستم مدیریتی مورد توجه قرار گرفت. از این رو اجرای الگویی جهت استقرار همزمان چندین الگو در کنار هم و ممیزی همه ی آنها به صورت همزمان از دیگر مواردی بود که مورد توجه بسیاری از سازمانها و شرکت ها قرار گرفت. سیستم مدیریت یکپارچه نیز با در کنار هم قرار دادن سه استاندارد سیستم مدیریتی در کنار هم که شامل سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001 ، سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای ISO 18001 ، و سیستم مدیریت محیط زیست ISO 14001 به بررسی و یکپارچه کردن این سیستم ها در کنار یکدیگر پرداخته و ممیزی آنها را نیز به صورت همزمان انجام می دهد.
اهداف استقرار استاندارد:
صرفه جویی کلی در مصرف نیروی انسانی، مواد، انرژی و …
حمایت از مصرف کنندگان و حقوق مشتریان
حفظ ایمنی ، محیط زیست و بهداشت
مزایای سیستم مدیریت یکپارچه :
صرفه جویی در زمان و هزینه در موارد ذیل:
افزایش بهره وری از طریق:
بهبود سازمانی
کاهش حجم مستنداتبا توسعه روز افزون و گرایش رو به رشد سازمان ها به استقرار سیستم های مدیریت متناسب با اهداف سازمانی و بنا به خواست مشتریان و طرف های ذینفع خود ، منطق استقرار همزمان چندسیستم مدیریتی به صورت فراگیر مورد اقبال قرار گرفت. در پاسخگویی به این خواست مشتریان ، الگویی را برای ممیزی همزمان بر اساس استانداردهای سیستم مدیریت کیفیت ISO 9001، سیستم مدیریت محیط زیست ISO 14001 و سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای OHSAS 18001 و بررسی و یکپارچگی این سیستم ها در حین ممیزی ایجاد و ارائه نموده اند.
استاندارد سیستم مدیریت یکپارچه IMS چیست؟
مطمئنا بسیاری از شما عبارت IMS (Integrated Management System) یا سیستم مدیریت یکپارچه را شنیده اید و یا بر روی برخی از محصولات آنرا دیده اید.
گاهاً دیده می شود IMS را صرفا تلفیق سه استاندارد 9001، 14001 و 18001 می دانند اما اگر بخواهیم نگاه دقیق تری به این استاندارد و عبارت IMS داشته باشیم، فراتر از این سه استاندارد است.
زمانی که سازمانی اقدام به پیاده سازی چندین استاندارد ایزو می کند، پیشروی نامناسب و برخی از همپوشانی های استانداردها با یکدیگر باعث ایجاد دردسر در سازمان می شود. این دردسرها از زیاد شدن حجم کارها و انجام ممیزی های مختلف گرفته تا ایجاد هزینه های مختلف و هدر رفتن زمان کارکنان و مدیریت سازمان، می تواند بهره وری این استانداردها را کاهش دهد.
لذا شرکت های صدور گواهینامه برای آسان کردن این فرایند، سیستمی را با عنوان PASS99 ایجاد نمودند که به سازمان ها کمک کند تا استانداردهای مختلف را با یکدیگر تلفیق نمایند.
عملاً استاندارد IMS هم در زمره pass99 است که سازمان ها برای یکپارچه سازی استانداردهایشان از آن استفاده می کنند.
اما با توجه به اینکه سازمان ها اغلب اقدام به اخذ سه استاندارد پرکاربرد 9001، 14001 و 18001 می نمودند، سیستم یکپارچه نیز با این سه استاندارد شناخته شده است اما این تلفیق می تواند تلفیق دو استاندارد 9001 و 22000 باشد و یا تلفیق استانداردهای سری 1000 مانند 10002 و 10004.
با توجه به مطالب بالا، دانستیم که IMS صرفا تلفیق سه استاندارد محبوب 9001، 14001 و 18001 نیست و می تواند شامل تلفیق استانداردهای دیگری نیز باشد.
گواهی نامه سیستم مدیریت یکپارچه IMS( integrated management system) نتیجه موفقیت مشتریان در اثبات انطباق سیستم های ممدیریت خود با الزامات استانداردهای مرجع بر اساس مقررات موسسات اعتبار دهنده بین المللی است.
فرایند اجرای ممیزی IMS مشابه اجرای سایر ممیزی ها است. در صورت تمایل ، مشتریان از مزیت یک نوبت پیش ممیزی بهره مند می شوند. اجرای پیش ممیزی با وجود توصیه به اجرا خدمتی احتیاری و بر اساس در خواست کارفرما ارائه میشود. ممیزی صدور در دو مرحله ودر ادامه آن فرایند ارزیابی مستقل(veto) و در صورت تایید گواهی نامه صادر می شود ممیزی مراقبتی سالیانه به منظور اطمینان از تداوم اجرا و اثربخشی سیستم مدیریت یکپارچه به صورت سالیانه (ادواری) برنامه ریزی و اجرا می شود.مجموعه استانداردهای سیستم مدیریت یکپارچه (IMS ) متشکل از سه استاندارد مشروح در ذیل با اهداف عنوان شده می باشد:
۱- سیستم مدیریت کیفیت ISO ۹۰۰۱:۲۰۱۵ با هدف دستیابی به نهایت رضایتمندی مشتریان و دریافت کنندگان خدمات و دستیابی به انطباق هرچه بیشتر با الزامات کاربردی و قانونی ارائه خدمات به مشتریان.
۲- سیستم مدیریت زیست محیطی ISO ۱۴۰۰۱:۲۰۰۴ بمنظور شناسایی جنبه ها و پیامدهای منفی ناشی از عملکرد تجهیزات و فعالیتهای مرتبط با شرکت ، پیشگیری از ایجاد و گسترش آلاینده های زیست محیطی ، تحت کنترل درآوردن آنها و کاهش اثرات و طبعات منفی زیست محیطی و اندازه گیری عملکرد زیست محیطی.
۳- سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی OHSAS ۱۸۰۰۱:۲۰۰۷ شناسایی تهدیدات ، مخاطرات و خطرات مرتبط با فعالیتهای روزانه (روتین) و غیرعادی ، ارزیابی ریسک مواجه با این دسته از مخاطرات و تهدیدات ، اعمال کنترل هایی بمنظور کاهش یا پیشگیری از بروز مخاطرات ، حذف و یامحدودنمودن منابع ایجاد کننده خطرات ، اندازه گیری و هدف گذاری روی عملکرد ایمنی و بهداشت شغلی.
